منطقه‌ی سیستان دارای آب و هوایی از نوع خشک و بیابانی، به لحاظ تاریخی و فرهنگی منطقه‌ی سیستان با داشتن تمدنی بالغ بر 5000 سال جزء تمدن‌های کهن ایران محسوب می‌شود. شکل خاص سکونت و معماری این منطقه نتیجه‌ی موقعیت جغرافیایی، شرایط اقلیمی و سابقه‌ی تاریخی این منطقه از کشور می‌باشد.
نتایج مطالعات میدانی نگارنده در منطقه‌ی سیستان که با هدف «نشانه‌شناسی معماری بومی منطقه سیستان» طی سال‌های 1390 تا 1391 خورشیدی صورت گرفته، ثابت می‌نماید که معماری منطقه سیستان ضمن آنکه وجوه مشترکی با معماری سایر نقاط ایران دارد، واجد نشانه‌ها و خصوصیات منحصر به فردی است که زاییده‌ی اقلیم، فرهنگ و سابقه‌ی تاریخی آن است. بادگیر خاص سیستان (کُلَک)، خارخانه‌ها و آسیاب‌های بادی سیستان که از نکات برجسته‌ی معماری منطقه در ارتباط با باد و مبیّن نوعی معماری پایدار است، نمونه‌هایی از این نشانه‌ها می‌باشد. آیا نشانه‌شناسی و مباحث مربوط به تفسیر در تحلیل معماری بومی کاربرد دارد؟ چه وجوهی از معماری بومی در این پژوهش قابلیت تحلیل دارد؟
این مقاله ضمن تبیین مفاهیم پایه، تشریح فواید و ضرورت‌های نشانه‌شناسی از دیدگاه اندیشمندان، سابقه‌ی موضوع و تشریح کاربرد نشانه‌شناسی در تفسیر معماری، به روشی تحلیلی و اسنادی در صدد جستجو و تحلیل معماری بومی سیستان از منظر نشانه‌شناسی می‌باشد.
روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی و اسنادی بر پایه‌ی مطالعات میدانی است که با بهره‌گیری از منابع موجود و پس از بیان پیشینه‌ای از دیدگاه‌های متقدمین نشانه‌شناسی پیرامون نشانه، زمینه‌های مشترک بین معماری و نشانه‌شناسی مشخص گردیده و پس از بررسی و تحلیل معماری بومی سیستان، وجوه این معماری از منظر نشانه‌شناسی مورد دسته‌بندی قرار گرفته است. این نشانه‌ها در صورت معاصرسازی، می‌تواند معماریی خلق نماید که نشانه‌هایی از گذشته این بوم را هم در خود داشته باشد.
)